W 2025 roku mija pięćdziesiąt lat od zorganizowania w Koszalinie Centralnych Dożynek – jednego z najważniejszych wydarzeń w powojennej historii naszego miasta. W okresie PRL państwowe święta plonów obchodzone były z wielkim rozmachem, miały formę spektaklu władzy, stając się areną dla działań propagandowych i wizerunkowych. Dla Koszalina przygotowania do uroczystości były szansą na zmianę oblicza miasta i zyskanie w ogólnopolskiej opinii miana nowoczesnej stolicy Pomorza Środkowego.

Koszalińskie dożynki, osadzone w rzeczywistości państwa komunistycznego połowy lat siedemdziesiątych, miały wymiar społeczno-polityczny, ale również nie mniej ważny wymiar kulturalno-artystyczny. Oznaczały dla miasta szeroko zakrojoną modernizację, w ramach której interpretacji poddano tematy takie jak ludowość, tradycja, postęp, wspólnota. Pełna paradoksów nowoczesność PRL zyskała dzięki dożynkom centralnym konkretną wizualność. Fasadowość państwowego ceremoniału stanowiła maskę dla ukrytych sensów i intencji władz.

Celem wystawy „Wielkie przesilenie. Dożynki Centralne ’75 w Koszalinie” jest ukazanie dożynek jako fenomenu społeczno-kulturowego, osadzonego w szerszym kontekście historycznym Polski Ludowej. Ekspozycja ma zachęcać do refleksji nad dziedzictwem minionej epoki, wspierać edukację historyczną i przywracać pamięć o lokalnych doświadczeniach. Poprzez zestawienie dwóch warstw – oficjalnych narracji i nieoczywistych, często zapomnianych historii – wystawa pozwala lepiej zrozumieć realia życia w PRL oraz wpływ tego okresu na kształt współczesnej tożsamości kulturowej.

Wystawa rozpocznie się uroczystym festynem zorganizowanym we współpracy z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa OT Koszalin oraz Centrum Kultury 105 w Koszalinie.

W programie m.in.: koncert zespołu „Rzepczyno” oraz występ Chóru Koszalin Canta, pokaz wykonania tradycyjnego wieńca dożynkowego, działania edukacyjne na temat tradycji i obrzędowości związanej ze świętem plonów, stoiska rękodzielnicze i gastronomiczne.

Oficjalne otwarcie odbędzie się o godzinie 11.00 na muzealnym dziedzińcu. Dodatkową atrakcją będą dwa oprowadzania kuratorskie, które rozpoczną się w godzinach 12.30 oraz 13.30. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc, prosimy o wcześniejszy odbiór bezpłatnych wejściówek w kasie Muzeum w dniu wydarzenia.

Zespół kuratorski: Krzysztof Jedynak (kierownik Działu Historycznego), Ewa Pliszka (kierownik Działu Etnografii) i Łukasz Rozmarynowski (kierownik Działu Sztuki Współczesnej).

Czas trwania wystawy: 7.09.2025 – 1.03.2026.

Termin: 7 września 2025 (niedziela), godz. 11.00-15.00.

Muzeum w Koszalinie, ul. Młyńska 37-39.

Wstęp wolny.